man‎Dirk Janse Hartman‏‎, zoon van Jan Dirckze Hartman en Ursula Guldena‏.
Gedoopt ‎3 mrt 1737 Hoogland DTB pag. 32 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Willem Guldenarm), overleden ‎8 mei 1826 Hoogland akte 12‎, leeftijd ongeveer 89 jaar. Beroep: timmerman, landbouwer
Hij wordt op 29 april 1770 benoemd tot voogd over zijn neven Joannes, Aart en Gerrit Hartman, hij woont dan in Emiclaer.

Het is nog een groot mysterie waar Dirk vanaf zijn volwassenheid tot aan zijn huwelijk heeft doorgebracht. Het lijkt erop dat hij als timmerman in Amersfoort en Utrecht aan het werk is geweest. Dit gezien de geldverstrekkingen, die hij al voor zijn huwelijk afsloot.
In 1773 leent Cornelis van Birkhoven al 250 gulden van Dirk Hartman, dit wordt geregistreerd op 13 november 1773 bij notaris A. van Toll, er is geen handtekening van Dirk. Cornelis verkeert in "droeve omstandigheden", hij heeft geld nodig als alimentatie voor zijn kinderen. Cornelis belooft aflossing als zijn moeder overlijdt. Als zij binnen 4 jaar overlijdt krijgt Dirk 350 gulden. Na de vier jaar wordt dat 450 gulden.
In de volgende akte van dezelfde notaris benoemt Cornelis van Birkhoven zijn echtgenote en Dirk Hartman tot voogd over zijn kinderen.
Ondertussen leent Cornelis van Birkhoven elders meer geld, zie daarvoor bij Cornelis.

Notaris Simon van Wisselingh akte datum 11 februari 1781:
Cornelis van Birkhoven is schuldig aan Dirk Hartman wonende aan de Brand te Hoogland ƒ1425 wegens van tijd tot tijd geleende gelden wegens noodwendig onderhoud voor het gezin, als voor betalingen van zijn schulden volgens obligatie voor Notaris Abraham van Toll in Utrecht.

In 1791 vinden we weer wat informatie betreffende de lening aan Cornelis van Birkhoven: Cornelis zijn zus Joanna meldt zich op 19 november bij notaris N.W. Buddingh met een Veniam aetatis (verklaring van meerderjarigheid) en verklaart dat hun moeder overleden is en de momboirkamer uitspraak heeft gedaan. Het is niet duidelijk of daarmee de lening afgelost is.

Weer een nieuwe geldlener uit Utrecht namelijk Hermanus Beumer: via notaris M.J. van Buuren leent hij 200 gulden van Dirk Hartman, wonende op 't Hoogland op 7 juli 1782. Hij zal van deze deugdelijke geldlening 4 % intrest betalen. Maar Dirk is niet de enige geldschieter, bij de volgende kredietgever meldt Hermanus Beumer dat hij nakomelingschap in leven heeft, en leent weer 300 gulden. Hermanus heeft zich aangesloten bij de patriottische beweging in 1884 in Utrecht, iets waar later Dirk ook sympathie bij heeft. Het lijkt erg onzeker of Dirk zijn geld wel teruggekregen heeft, en waren meer schuldeisers.

Notaris Anthony Voskuijl akte datum 23 februari 1788:
Verkoop door Juff. Johanna van Grootwede, ongehuwd, mede-erfgename van wijlen hare Moeder Juff. Christine Oudbeek, Weduwe van Evert van Grootwede, met consent van den mede-erfgenaam wegens zijn vooroverledene huisvrouw.
De Heer Franciscus van Raalt, mitsgaders den minderjarige Christina van Raalt, dochter van den Heer Frans van Raalt en (wijle) Petronella van Grootwede:
5 morgen tabaksland en één morgen veen met Huis en schuur of achterhuis en tabaksschuur genaamd Kleyn Emiclaar daar ten oosten, westen en noorden de erfgenamen van Jonker Hendrik Foeit, ten zuyden den west Aart Hendrikse gelegen gerecht Emelaar, koper Frederik Gijsbertsen voor 3900 gulden.
Ten tweede 1,5 morgen tabaksland gelegen achter Emiclaar oostwaards het land van ’t Erf De Klapmuts, westwaards het land van ’t Erf Kattenbroek, zuidwaards het voornoemde perceel, noordwaart het land van Emiclaar, belast met een uitgang van jaarlijks 5 gulden, welke ten eewigen dage betaald moet worden ingevolge zeker testament door Maritje Reyer Robertsdogter Wedw van Jan Jansen op den 30 Mei 1688 gepasseerd door Notaris Anthony van Brinkensteyn, tot onderhoud van twee huisjes binnen Amersfoort in Sint Agathastraatje.
Ingezet door Dirk Hartman van 1000 gulden, verhoogd door Floris Hartman met 250 gulden was provisioneel koper voor 1250 gulden.
Perceel 1 en 2 verhoogd met 10 gulden door Frederik Gijsbertsen voor 5160 gulden.
Hij deed het 2e perceel over aan Hendrik Hendriksen van Cattenbroek voor 1260 gulden.
Perceel 3: 8 mergen tabak-, bouw en weiland genaamd De Gooren, aan den Hamseweg bij Amersfoort in den opslag genomen door den Heer Jusette voor 6200 gulden alsmede erfgename wegens zijn huisvrouw.

Dirk koopt de hofstede "De Tolick" op 5 mei 1792 van de weduwe Willem Luttikhengel voor 2205 gulden.
Notaris Simon van Wisselingh stelt een akte op datum 26 mei 1793:
Dina van Beek weduwe en Boedelhoudster van Willem Luttikhengel en Jan Willemse van Wijnen, Aart van Maanen g.q. als voogden van de kinderen van Willem Luttikhengel hebben aan Dirk Hartman verkocht de Hofstede den Ouden Tollik onder Hoogland den verkoop op den 24 maart 1792.

Hij was betrokken bij de Bataafse revolutie in Hoogland.
Op 19 februari 1795 zou de herbevestiging van het gerechtsbestuur plaatsvinden.
Dirk, op dat moment geen lid van het gerechtsbestuur, staat wel vooraan om het publiek te vertellen dat de volksstem nu gaat gelden.
Hij was ook betrokken bij het planten van de 'Vrijheidsboom'.
Toch werd Hartman aan de kant geschoven, hij ging geen deel uitmaken van het nieuwe dorpsbestuur.
Maar hij wordt vrij snel weer in ere hersteld: in 1801 is hij president-schepen van Hoogland.

Op 15 april 1795 koopt hij vier morgen grond (ca. 3,5 ha) genaamd "De Vagenkamp" op een veiling georganiseerd door notaris Cornelius Suick.
Deze grond was van Elisabeth Schoock-Prien. De Vagenkamp gelegen naast het Erf de Wetering aan de Bunschoterweg, groot 4 morgen koper Dirk Hartman voor Fl. 1250.

Notaris Jan de Louter akte datum 11 oktober 1806:
Den heer Albert Prince (hij zou steen of tegelhandelaar geweest zijn) en vrouw Anna Theodora Kraanen echtlieden, wonende op Ooievaarshorst gerecht Leusden vermeld in deze akte schuldig te zijn aan Dirk Hartman op Hoogland een som van f 1817 + 18 + 1 met jaarlijkse aflossing.

Schuldbekentenis: IJsbrand van Engelen, gerechtsbode leent namens Albertus Prince, wonende op Oijevaarshorst, 2200 gulden van Dirk Hartman, wonende Hoogland. Onderpand: de buitenplaats en hofstede, genaamd Oijevaarshorst, de buitenplaats en hofstede met herenhuis, stalling, annex woninkje, boerderij, boerenplaats, tuinen, lanen en land onder Leusden.

Notaris Eldert J. Wisseling akte datum 5 maart 1813:
Radiatie (doorhaling – royement) Dirk Hartman. [Hoogland].

Notaris Hubertus Aloisius Vlieckx akte datum 30 november 1821:
Plecht (lening) Wouter Teunissen van de Burgwal te Hoogland aan Dirk Hartman f. 3500,– ȧ 4%. Waarschijnlijk is na het overlijden van Wouter de boerderij Amendijk als afbetaling naar de erfgenamen van Dirk Hartman gegaan.

1832 staan volgens het kadaster in Bovenduist de volgende 7 percelen met een gezamelijke grootte van 3 ha 15 are en 10 ca op naam van Dirk: sectie A (is later Hoogland F) 40 (bouwland), 41, 41a,b en c(tuin, huis plaats en weiland), 42, 43, 44 (bosch).

In 1832 wordt door de (wed) Dirk Hartman de boerderij "De Ganzenkuil" verpacht aan Woutertje van Lokhorst, getrouwd met Jan Bitterling.
Bron: familieboek Van Middelaar.
Dezelfde Jan Bitterling en Woutertje van Lokhorst huren rond 1843 de boerderij Hogesteeg 6 (Amendijk?) van de erfgenamen Dirk Hartman.

Volgens een latere akte behoren de percelen Hoogland sectie B 223,224, 248, 252, 894 en 895 tot de Ganzenkuil.
Deze staan volgens Hisgis 1832 al als eigendom van de wed. Jan Wouterse van Lokhorst.

Een volgende eigenaar is Aaltje van Brinkestein, die bouw- en weiland "De Ganzenkuil" bij haar overlijden bezit, zij heeft die verkregen bij een boedelscheiding op 13 juni 1845 bij notaris Van Werkhoven.
1) 2) 3) 4) 5)

Ondertrouwd ‎7 jan 1785 Hoogland.
Gehuwd ‎24 jan 1785 Hoogland, leeftijd ongeveer 47 jaar [voor het gerecht] DTB pag. 30-31 (huwelijksgetuige: Thomas Thijssens)
Gehuwd (religieus) ‎24 jan 1785 Hoogland (huwelijksgetuige (religieus): Jacobus van Bennekom en Ds. Joannes Vermolen) (religie: Rooms katholiek) (41 jaar gehuwd) met:

womanGerbrechta Cornelisse van den Heuvel‏, leeftijd bij huwelijk ongeveer 28 jaar, dochter van Cornelius Peterse van den Heuvel en Richarda Hendriks "Rijkje" van de Hoogesteeg‏.
Ook bekend als: Gerbranda, Gijsberta, Gerritje Corneline van de Heuvel, gedoopt ‎2 okt 1756 Nijkerk DTB akte 8 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Metje Philipsen), overleden ‎20 jun 1842 Hoogland akte 33‎, leeftijd ongeveer 85 jaar

Deze persoon was getuige bij:
geboorteaangifte: Margaretha van de Coterlet
Zij is comparant bij de eerste geboorte aangifte bij de Burgerlijke Stand van de gemeente Hoogland in 1811. Zij verklaart dan niet te kunnen schrijven en heeft de akte niet ondertekend.

In 1839 wordt zij als belendende eigenaar genoemd van percelen aan de Veenestraat in Bunschoten. Dit betreft de percelen kadastraal Bunschoten sectie A 146 t/m 148.

Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 18 oktober 1839:
Radiatie door Gijsberta van den Heuvel, weduwe van Dirk Hartman, Hanna Hartman gehuwd met Anthony van den Hengel, smid te Hamersveld. Rigarda Hartman, gehuwd met Evert Kaas, landbouwer te Hoogland. Johannes Hartman pastoor te Utrecht tegen Johannes ?? Hoogland.
6) 3)

Dirk Hartman, meerderjarige ouderloze jongeman, wonende te Emmeklaar, en Gerritje Cornelisse van den Heuvel, meerderjarige dochter, wonende te Emmeklaar, met haar vader Cornelis Petersen van den Heuvel
Bron: Eemlandse Klappers deel 6 pagina 27
Het huwelijk vond plaats ten huize van de bruidegom aan de Brand.

Notaris Anthony Voskuijl akte datum 21 januari 1785:
Huw. voorwaarde Dirk Hartman wonend aan de Brand, gerecht Hoogland Emiclaar en Gerritje Corneline vd Heuvel.
Waarschijnlijk woonden ze eerst op Klein Emiclaer, vanaf 1793 op de Tolick in Hoogland.

Notaris Hubertus Aloisius Vlieckx akte datum 17 november 1826:
Royement Gijsbertha van den Heuvel, weduwe Dirk Hartman aan J. van Zon te Muiden.

Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 8 oktober 1842:
Veiling van goederen aan Cornelis Hartman, landbouwer te Hoogland, Antonius van den Hengel, landbouwer te Hamersveld, Rijkje Hartman weduwe van Evert Kaas, verkopen de hofstede Amendijk, 5 bunder, 76 roeden, 30 ellen . Kadastraal sectie B nummer 348, 348 bis, 349 t/m 359 nevens een huis en hof kadastraal sectie B nummer 346 (deze kadasternummers stonden in 1832 op naam van Teunis Wouterse van de Burgwal) aan Michiel Lagerweij, koopman, voor f. 2.855,– verder nog land en een hofstede in Voorthuizen genaamd Ketelaarshoef, groot 22 bunder, 60 roeden, 50 ellen, kadastraal sectie B nummers 85, 189 t/m 194, 208, 224 t/m 233, 201 t/m 265, 281, 282 opgehouden voor f. 5.300,–

Boedelscheiding op 4 mei 1843 bij notaris H.W. van Werkhoven. Bezittingen :
Hoogland sectie B 348, 348 bis, 349 t/m 359 (boerenhofstede Amedijk aan de Veenweg).

21 januari 1785 - 5 april 1843
Naam: Hartman, Dirk
Overleden: 8 mei 1826, Hoogland lw
Overleden echtgenoot: 20 juni 1842, Hoogland lw
Akten:
Boedelscheiding: 5 april 1843 H.W. van Werkhoven AT 056e016 rep 1699 (gezamenlijke boedel)
Huwelijk: 21 januari 1785 A. Voskuyl AT 042a -o-
Verkoop: 8 oktober 1842 H.W. van Werkhoven AT 056e015 rep 1621.
Omschrijving: Hoogland B 348, 348 bis, 349 t/m 359 (boerenhofstede Amedijk aan de Veenweg), 346 (huis en hof aan de Veenweg); D 35 (bouwland benoorden Boelenhoefsesteegje); E 661, 662 (bouwland de Heetkamp aan de Coelhorsterweg naast het Droevendalschesteegje), 460 t/m 465, 478 t/m 486, 517, 518, 919 t/m 921 (boerenhofstede De Oude Tolik met land, o.m. de Vagenkamp), 922, 923 (huis op hoek Coelhorsterweg en Hamscheweg), 537 t/m 542 (huis en land op de Bik) Tiendrecht Bunschoten A 52 t/m 55 (weiland in de Bunschoterpolder), 146 t/m 148 (weiland aan de Bunschoterweg in de Veenstraat); B 20, 21 (weiland De Kronkel nabij de Haarsche brug), 340 (weiland aan de Bisschopsweg) Voorthuizen B 85, 189 t/m 194, 208, 224 t/m 233, 261 t/m 265, 281, 282 (boerenhofstede De Ketelaarshoef in buurtschap Zwartbroek)
Echtgenoot: Van den Heuvel, Gerbranda Cornelissen
3) 7)

Kinderen:

1.
man‎Joannes Petrus Hartman‏‎
Gedoopt ‎24 jun 1788 Hoogland DTB pag. 79 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Rijkie van den Huivel)

2.
woman‎Richarda Hartman‏‎
Geboren ‎16 okt 1789 Hoogland, gedoopt ‎17 okt 1789 Hoogland DTB pag. 81 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Richarda Hendrikze)

3.
manCornelis Dirkse Hartman‏
Geboren ‎9 dec 1790 Hoogland, gedoopt ‎10 dec 1790 Hoogland DTB pag. 83 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Joanna "Jannigje" van den Heuvel), overleden ‎12 dec 1845 Hoogland akte 50‎, leeftijd 55 jaar. Beroepen: landbouwer, wethouder (‎tussen 1839 en 1846 Hoogland) beëindigd door overlijden, kerkmeester van de RK kerk van Hoogland

Deze persoon was getuige bij:
huwelijksgetuige: Teunis van den Hengel & Joanna Dirkse Hartman
Notaris Johannes Schijnvliet akte datum 18 januari 1833:
Royement, Cornelis Hartman e.s. te Hoogland.

Als een van de kerkmeesters is hij bij notaris Dirk Scheerenberg op 13 mei 1841 aanwezig in verband met een overschrijving van 1000 gulden door Jan Wouters van Dijk.
Op 15 oktober 1849 vindt er een boedelbeschrijving plaats bij notaris Johannes de Louter. AT055l001 1849 15 Okt 1849 akte 1446.
3)

4.
womanJoanna Dirkse Hartman‏
Gedoopt ‎10 apr 1793 Hoogland DTB pag. 8 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Maria Cornelisse "Mietje" van den Heuvel), overleden ‎30 nov 1866 Leusden akte 33‎, leeftijd ongeveer 73 jaar
Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 18 oktober 1839:
Radiatie door Gijsberta van den Heuvel, weduwe van Dirk Hartman, Hanna Hartman gehuwd met Anthony van den Hengel, smid te Hamersveld. Rigarda Hartman, gehuwd met Evert Kaas, landbouwer te Hoogland. Johannes Hartman pastoor te Utrecht tegen Johannes ?? Hoogland.

Notaris Johannes de Louter akte datum 20 april 1860:
Scheiding tussen Johanna Hartman (wed.) Teunis v.d. Hengel, Theodorus van den Hengel beide te Hamersveld en Maria v.d. Hengel gehuwd met Teunis Kuijer te Baarn betreffend polderland, grond te Leusden en gedeelte van Rozendaal een thiend en de Kleine Riet (zeer slecht te lezen). [Hamersveld]
3)

5.
womanRijkje Dirkse "Rikje" Hartman‏
Gedoopt ‎10 mei 1795 Hoogland DTB pag. 15 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Margaritham Cornelisse "Grietje" van den Heuvel), overleden ‎19 dec 1863 Hoogland akte 59‎, leeftijd ongeveer 68 jaar
Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 18 oktober 1839:
Radiatie door Gijsberta van den Heuvel, weduwe van Dirk Hartman, Hanna Hartman gehuwd met Anthony van den Hengel, smid te Hamersveld. Rigarda Hartman, gehuwd met Evert Kaas, landbouwer te Hoogland. Johannes Hartman pastoor te Utrecht tegen Johannes ?? Hoogland.
3)

6.
man‎Jan Piet Hartman‏‎
Gedoopt ‎12 dec 1796 Hoogland DTB pag. 20 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Margaritham Cornelisse "Grietje" van den Heuvel)

7.
man‎Johannes "Jan" Hartman‏‎
Ook bekend als: Aplissimi Hartman, gedoopt ‎18 jul 1798 Hoogland DTB pag. 27 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Margaritham Cornelisse "Grietje" van den Heuvel), overleden ‎27 sep 1859 Utrecht akte 1321, Heerenstraat T 426‎, leeftijd ongeveer 61 jaar. Beroepen: kapelaan (‎1821 Amersfoort), pastoor (‎1831 Gellicum), pastoor (‎1837 Utrecht), aartspriester (‎1842 Utrecht), deken (‎1853 Utrecht)
Hij werd rond 1843 benoemd tot provisoor van het seminarie Warmond.
Bron: Geschiedenis van het seminarie Warmond tot 1853

Als aartspriester moest hij in 1853 toestemming geven tot vergroting van de rooms-katholieke kerk in Hilversum.
Bron: Geschiedenis van het katholieke Hilversum

Geheim kamerheer van zijne heiligheid de paus.
Ridder in de Orde van de Nederlandsche Leeuw.
Commandeur van de Eikenkroon.

Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 18 oktober 1839:
Radiatie door Gijsberta van den Heuvel, weduwe van Dirk Hartman, Hanna Hartman gehuwd met Anthony van den Hengel, smid te Hamersveld. Rigarda Hartman, gehuwd met Evert Kaas, landbouwer te Hoogland. Johannes Hartman pastoor te Utrecht tegen Johannes ?? Hoogland.
3)

8.
woman‎Maria Hartman‏‎
Gedoopt ‎7 mrt 1800 Hoogland Doop: Eemlandse Klappers deel 5 pagina 42 (religie: Rooms Katholiek) (doopgetuige: Margaritham Cornelisse "Grietje" van den Heuvel), overleden ‎9 jul 1876 Leusden akte 30‎, leeftijd ongeveer 76 jaar
Rond 1848 is er een nieuw huis "Kranenburg" in Hoogland gebouwd, de bronnen spreken elkaar tegen over wie de opdrachtgever was. De ene bron zegt dat de moeder van Maria opdracht heeft gegeven, maar deze was al in 1842 overleden. Waarschijnlijker is dat moeder en Maria het huis al eerder bewoond hebben en dat Maria de herbouw gedaan heeft en de naam Kranenburg heeft gegeven.

Maria is naar Leusden vertrokken en heeft in 1866 het huis Kranenburg verkocht aan geneesheer Frederik Johannes Spruijt.

Notaris Johannes de Louter akte datum 31 oktober 1850:
Hypotheek Evert Evertse van de Pol, landbouwer te Leusden geldlener, Fl 700,- tegen 4,25 %, Maria Hartman geldschieter. Waarborg bouwland te Hamersveld kadaster Leusden sectie F 823-824.
Als zaakwaarnemer van Maria is Dirk van de Roemer, wonende te Amersfoort.

Notaris Hendrik Willem van Werkhoven akte datum 29 mei 1863:
Testament Maria Hartman, buiten beroep, wonende te Hamersveld

Notaris Georg Albert van Werkhoven akte datum 4 oktober 1867:
Testament Maria Hartman te Hamersveld.
3) 8) 9)


Bronnen

1) bron: Archief Eemland - Notariële akten, extra tekst: notaris Anthony Voskuijl 29 april 1770
2) bron: Historische Kring Hoogland. - Bewaarsman, extra tekst: juli 2000
3) bron: Historie Leusden - Notariëel archief
4) bron: Historische Kring Hoogland. - Bewaarsman, extra tekst: januari 2002
5) bron: Archief Eemland - Notariële akten, extra tekst: 0602 Gerecht Leusden, Leusderbroek, Hamersveld, Snorrenhoef en Donkelaar, 1536-1811
6) bron: Historische Kring Hoogland. - Bewaarsman, extra tekst: december 2011
7) bron: Archief Eemland - Notariële akten, extra tekst: 2600 1785-01-21 - 1843-04-05 Boedelscheiding: 05-04-1843 H.W. van Werkhoven AT 056e016 rep 1699 (gezamenlijke boedel); Huwelijk: 21-01-1785 A. Voskuyl AT 042a -o-; Verkoop: 08-10-1842 H.W. van Werkhoven AT 056e015 rep 1621.
8) bron: Archief Eemland - Notariële akten, extra tekst: 10845 1850-10-31 Obligatie met hypotheek: 31-10-1850 Js. de Louter AT 055j013 rep 1680.
9) bron: Historische Kring Hoogland. - Bewaarsman
Neem contact met ons op over vragen, aanvullingen, op- of aanmerkingen.